BOL U LEĐIMA (LUMBALNI SINDROM)

Definicija
Lumbalni sindrom podrazumeva tegobe u vidu bolova uz poremećaj funkcije lumbosakralnog dela kičmenog stuba i zaštitnu mišićnu reakciju na bol (spazam), a često i simptome lumbalne kompresivne radikulopatije.

Etiologija
Suštinski razlozi nastanka lumbalnog bola su mišićna slabost usled inaktivnosti, što najčešće ima za posledicu loše držanje tela i lošu biomehaniku, mišićni disbalans između pojedinačnih mišića i mišićnih grupa.
Svaka radna ili sportska aktivnost ili aktivnost svakodnevnog života, ukoliko se nepravilno ili naglo izvede ili vremenski dugo traje, može da prouzrokuje bol u lumbalnom delu leđa.

Bol se najčešće vezuje za sledeće aktivnosti:

• nepravilno dizanje tereta bilo koje težine, gde se trup savija i rotira
• nagli pokret rotacije, savijanje ili rotacije i istezanje trupa
• dugotrajno sedenje, vožnja automobilom, dugotrajno hodanje i stajanje
• loš položaj u toku spavanja
• povrede koštano-mišićnog sistema lumbalne regije/traume (najčešće saobraćajni udesi, povrede u toku sportskih aktivnosti…)

Postoje razna zanimanja koja predstavljaju rizik za nastanak lumbalnog sindroma, kao što su zanimanja pri kojima osobe rade težak fizički posao ili su u višesatnom nefiziološkom položaju, ili obavljaju pretežno sedeći posao.

Klinička slika i klinički oblici bolesti
Lumbalni bolni sindrom karakteriše:

• pojava bola
• povišeni tonus i skraćenje paravertebralnih mišića, mišića zadnje lože buta i m. Iliopsoasa
• oslabljeni i izduženi abdominalni mišići
• ograničena pokretljivost lumbalne kičme, posebno u smislu antefleksije (savijanja unapred) i susednih segmenata.

Klinička slika može nastati naglo (akutno) ili postupno (hronično) od samog početka.
Bol može biti lokalizovan samo u lumbosakralnom području ili se može, kroz glutealnu regiju širiti prema zadnjoj i spoljašnjoj strani nadkolenice, sve do stopala i prstiju (lumboišialgija).

U zavisnosti od toka i težine bolesti razlikujemo:

• nespecifični lumbalni bol – bol u krstima od donjih rebara do glutealne regije
• sindrom išijasa – bol se širi najčešće duže jedne noge, što ukazuje na iritaciju/kompresiju nervnih korenova
• progresivni neurološki deficit

Po dužini trajanja simtoma lumbalni bol može biti:

• akutni lumbalni bol (< 6 nedelja)
• subakutni lumbalni bol (6-12 nedelja)
• hronični lumbalni bol ( > 12 nedelja)

Terapijа Lumbalnog Sindroma

Tretman lumbalnog sindroma zavisi od uzroka. Bol je većinom uzrokovana mehaničkim opterećenjem, stoga se najčešće koristi konzervativni pristup.

Program tretmana zavisi od kliničke slike, pa se razlikuje kod pacijenata u akutnoj, subakutnoj i hroničnoj fazi bolesti.
Osnovna mera kod tretmana lumbalnog bola koju treba primeniti je ukloniti bol i spazam mišića, kroz kombinaciju:

• manuelne terapije (koja obuhvata različite tehnike mobilizacije zglobova, opuštanja fascije, rešavanje bolnih tačaka i spazma tehnikom suve punkcije, aplikovanje kinezi traka…)
• fizikalne terapije (koja obuhvata elektro procedure, laser, ultrazvuk, magnet)
• kineziterapije (vežbe za jačanje mišića trupa i istezanje skraćenih mišića, vežbe za posturalnu korekciju…)
• programa zaštite kičmenog stuba (obuka zaštitnim položajima i pokretima).