Teniski lakat ili lateralni epikondilitis je jedan od najčešćih sindroma prenaprezanja.
Teniski lakat predstavlja upalu pripoja mišića opružača (ekstenzora) šake na spoljnom epikondilu humerusa (spoljnoj strani nadlaktice).
Donji deo nadlakatne kosti ima koštane izbočine (epikondile) sa spoljašnje i sa unutrašnje strane lakta, sa kojih polaze tetive mišića podlaktice koji savijaju prste i ručni zglob (fleksori), kao i tetive i mišići koji ispružaju prste i ručni zglob (ekstenzori). Uzrok teniskog lakta je ponavljano mehaničko opterećenje mišića sa spoljašnje strane lakta odnosno, preciznije, nadlakatne kosti (humerusa). To rezultira manjim ili većim oštećenjem tetiva zahvaćenih mišića, njihovog koštanog polazišta, a kada se ovaj sindrom ne tretira adekvatno i do oštećenja okolnog područja.
Klinička slika
Najčešći simptomi su smanjena funkcija ruke, osetljivost i bol iznad koštanih polazišta tetiva mišića, a bol se pojačava upotrebom ruke.
Bol povezana sa teniskim laktom može se širiti od spoljašnje strane lakta prema podlaktici i ručnom zglobu. Bol i slabost mogu otežati neke osnovne radnje koje se izvode protiv otpora poput rukovanja, otvaranja vrata (okretanje ključa u bravi), takođe su otežani pokreti podizanja laganog predmeta kao što je podizanje šoljice.
Simptomi su u početku slabijeg intenziteta, ako se bolest ne tretira i ne leči – bol postaje sve intenzivnija i može onemogućiti obavljanje dnevnih aktivnosti i narušiti kvalitet života.
Mehanizam nastanka
Teniski lakat može se javiti usled igranja tenisa, najčešće pri teniskom bekhendu, ali i kod mnogih drugih zanimanja, ćak se danas i češće ovaj sindrom javlja među onima koji se ne bave sportom, nego igračima tenisa, ali kod osoba kod kojih su takođe uobičajeni ponavljajući pokreti zgloba i ruke, koji mogu uzrokovati teniski lakat.
Dešava se da upalu ovih tetiva često zadobiju osobe koje ne rade redovno fizičke poslove, već samo ponekad preopterete mišiće podlaktice. Kako su im mišići nepripremljeni na takve napore, bolest započinje sa diskretnim simptomima, koji tokom vremena postaju sve ozbiljniji.
Ponavljanim pokretima odnosno jednoličnim kontrakcijama mišića dolazi do preopterećenja gornjeg mišićnog pripoja ekstenzora šake. U početku, zbog prenaprezanja se smanjuje prokrvljenost hvatišta mišića na kosti (epikondil), prenadraženi su nervni završeci što dovodi do nastanka upale – aktiviraju se odbrambeni mehanizmi upalne reakcije. U daljem toku dolazi do promene karakteristika pripoja, narušavanja strukture kolagenih vlakana i degeneracije tetivnog pripoja. Smatra se da je osnovni uzrok lokalno smanjenje protoka krvi, nedostatak kiseonika (lokalna hipoksija) u tkivu i stvaranje slobodnih radikala. Slobodni radikali izazivaju oštećenje ćelija i kolagenih vlakana čime uzrokuju nastanak bola i dovode do degenerativnih promena na mestu pripoja mišića.
Terapija
Terapiju epikondilitisa treba započeti što ranije od pojave simptoma. Pogrešno je ignorisati početne simptome i nastaviti sa fizičkim aktivnostima. Što se kasnije počne sa terapijom to su degenerativne promene na pripoju mišića ekstenzora više uznapredovale, pa je potrebno više vremena za njihovo izlečenje. Terapija epikondilitisa se ogleda u smanjenju bola, otoka, podsticanju lokalne cirkulacije krvi i regeneracije tkiva, sprečavanju atrofije mišića na prvom mestu, u tu svrhu primenjujemo kombinovanu fizikalnu terapiju koja obuhvata krioterapiju (lokalno hlađenje na mestu upale), kao i primenu različitih agenasa fizikalne terapije u koju spadaju ultrazvuk, laser, elektroterapija. Od savremenih manuelnih tehnika primenjujemo DRY NEEDLING ili SUVU PUNKCIJU, kojom uz pomoć akupunkturnih iglica rešavamo bol i spazam mišića, takođe primenjujemo i različite tehnike mobilizacije zgloba i mekih tkiva, i nameštanje zgloba lakta savremenom CYRIAX tehnikom uz aplikaciju elastičnih traka (Kinesio Taping).
U kasnijoj fazi cilj nam je povećanje fleksibilnosti mišića i mišićne snage, i na kraju povratak redovnim dnevnim, radnim i sportskim aktivnostima.